AC, oftewel wisselstroom, is de vorm van elektriciteit die bijna overal in huizen, kantoren en fabrieken wordt gebruikt. Het is de tegenhanger van DC (gelijkstroom) en heeft als kenmerk dat de stroomrichting meerdere keren per seconde verandert. In Nederland hebben we een spanning van 230 volt en een frequentie van 50 hertz (Hz).
Wat is AC (wisselstroom)?
AC staat voor Alternating Current, oftewel wisselende stroom. Bij AC verandert de richting van de stroom continu.
-
In Nederland gebeurt dit 50 keer per seconde (50 Hertz).
-
Dat betekent dat de stroom 50 keer heen en 50 keer terug gaat in één seconde.
De spanning bij AC is sinusvormig, wat betekent dat deze in een vloeiende golf op en neer gaat. Dit is anders dan bij gelijkstroom (DC), waar de spanning constant in één richting blijft.
Hoe werkt AC? (wisselstroom)
AC wordt meestal opgewekt in elektriciteitscentrales met generatoren:
-
Een draaiende magneet in een spoel wekt spanning op.
-
Omdat de magneet draait, verandert de richting van het magnetisch veld.
-
Hierdoor wisselt ook de richting van de elektrische stroom: wisselstroom.
Het sinusvormige verloop maakt AC ideaal om via transformatoren eenvoudig om te zetten naar hogere of lagere spanningen. Hierdoor kan het over grote afstanden efficiënt worden getransporteerd zonder veel energieverlies.
Waar wordt AC gebruikt?
In vrijwel alle elektrische netwerken ter wereld wordt AC gebruikt. Voorbeelden:
-
Huishoudens: verlichting, keukenapparatuur, tv, wasmachine
-
Industrie: zware machines, motoren, fabriekssystemen
-
Infrastructuur: straatverlichting, spoorwegen (soms met aangepaste AC-frequenties)
Zelfs als apparaten intern op DC werken (zoals computers en LED-lampen), wordt AC via een adapter of voeding omgezet.
Voordelen van AC
-
Efficiënt transport: Spanning is makkelijk omhoog of omlaag te brengen met transformatoren.
-
Wereldwijde standaard: Apparaten zijn ontworpen voor AC-netwerken.
-
Goedkoop te produceren: Generatoren zijn relatief eenvoudig en robuust.
Nadelen van AC
-
Gevaarlijk bij aanraking: Door de hogere spanningen in huis (230V) kan AC gevaarlijk zijn.
-
Niet direct geschikt voor batterijen: Batterijen werken op DC, dus er is altijd omzetting nodig.
-
Kan elektromagnetische storing veroorzaken bij gevoelige apparatuur.
Verschil tussen AC en DC
| Kenmerk | AC (wisselstroom) | DC (gelijkstroom) |
|---|---|---|
| Richting stroom | Verandert continu | Altijd dezelfde richting |
| Spanningsvorm | Sinusgolf | Rechte lijn |
| Transport | Efficiënt over lange afstanden | Minder efficiënt |
| Toepassing | Huishoudnet, industrie | Batterijen, elektronica |
Meer lezen? Bekijk ons artikel over DC (gelijkstroom).
AC in Nederlandse installaties
In Nederland gebruiken we 230 volt / 50 Hertz voor huishoudens.
-
Driefasige aansluitingen (400 volt) worden gebruikt voor zware machines, kookgroepen en laadpalen.
-
Een kookgroep maakt vaak gebruik van twee fasen AC om meer vermogen te leveren.
AC en veiligheid
AC kan gevaarlijk zijn, zeker bij hogere spanningen. Belangrijke veiligheidsvoorzieningen zijn:
-
Aarding via een aardpen
-
Aardlekschakelaars die de stroom uitschakelen bij lekstroom
-
Zekeringen die de installatie beschermen bij overbelasting
-
Correcte bedrading en isolatie volgens de NEN-normen
Veelgestelde vragen
AC is veel makkelijker te transformeren naar andere spanningen en daardoor ideaal voor langeafstandstransport.
Ja, met een gelijkrichter, adapter of voeding.
ABB is verkrijgbaar bij elektrotechnische groothandels, bouwmarkten en online winkels. Let op dat je echte ABB-producten koopt om namaak te voorkomen. Bij Elektra Koning bent u er zeker van dat we werken met gecertificeerde en KIWA gekeurde ABB producten.
230 volt bij 50 Hz voor woningen, 400 volt bij driefase-aansluitingen.
